Жылдық есебі / 2024
ДАМУ ЭНЕРГИЯСЫ

pdf Қаз Рус Eng
Cover 1

07

1-қосымша. Есеп туралы

Есептілікке көзқарас

GRI 2-3

Осы «KEGOC» АҚ-ның 2024 жылғы жылдық есебі тұрақты даму саласындағы жұмысты және 2024 жылғы аудиттелген қаржылық есептілікті қоса алғанда, барлық негізгі бағыттар бойынша Компания қызметіне кешенді шолу болып табылады. Тұрақты даму саласындағы қызмет туралы АҚпарат дәстүрлі түрде «KEGOC» АҚ оны 2009 жылдан бастап ұсынған нысанда және көлемде ұсынылған. Компания жыл сайынғы негізде екінші тоқсанда тұрақты даму туралы АҚпаратты ашық қолжетімділікте шығару және орналастыру тәжірибесін жалғастыруда.

GRI 2-3, 2-14

«KEGOC» АҚ Жарғысына сәйкес Басқарма дайындаған және Стратегия, корпоративтік және тұрақты даму комитеті мен Аудит жөніндегі комитет алдын ала қараған Жылдық есептер мен тұрақты даму саласындағы есептерді «KEGOC» АҚ Директорлар кеңесі бекітеді. 2023 жылғы жылдық есептің құрамына енгізілген «KEGOC» АҚ-ның 2023 жылғы тұрақты даму саласындағы алдыңғы есебін «KEGOC» АҚ Директорлар кеңесі бекітіп, 2024 жылғы мамырда жариялады. Компанияның барлық есептері «KEGOC» АҚ-ның ресми сайтында қолжетімді.

GRI 2-5

Компания маңызды тақырыптар бойынша көрсеткіштерді растау үшін конкурс негізінде анықталған тәуелсіз тарапты тартты. Тақырыптар мен көрсеткіштер тізімі осы қосымшаның «Маңыздылықты талдау» бөлімінде берілген. Тәуелсіз аудитордың есебі 7-қосымшада ұсынылған.

Есепті дайындау қағидаттары

Тұрақты даму саласындағы қызмет туралы есеп беруге қатысты Жылдық есептің бөлігін дайындау кезінде Компания GRI стандарттарының келесі қағидаттарын қолданады:

Дәлдік Осы Есепте келтірілген АҚпарат құжатпен расталған деректер негізінде жиналған және мүдделі тараптарға Компания қызметінің нәтижелерін бағалауға мүмкіндік береді. Экономикаға қатысты бөлімдерді дайындау кезінде ХҚЕС-ке сәйкес жасалған аудиттелген қаржылық есептіліктер пайдаланылды.
Теңгерімділік Осы Есепте «KEGOC» АҚ қызметінің оң және теріс нәтижелері бейнеленген.
Түсініктілік «KEGOC» АҚ осы Есептің мүдделі тараптардың кең ауқымына түсінікті және қолжетімді болуына ұмтылады. Арнайы терминдер мен қысқартуларды түсіну үшін есептің соңында глоссарий келтірілген.
Салыстырымдылық Осы Есеп GRI стандарттарына сәйкес дайындалған, бұл мүдделі тараптарға «KEGOC» АҚ қызметін басқа ұйымдармен салыстыруға мүмкіндік береді. Есепте көрсетілген көрсеткіштер соңғы бес жылдағы динамикада берілген.
Толықтық Осы Есепте МЭЖ филиалдарының, ЖО ҰДО филиалының, Атқарушы дирекцияның және «Энергоинформ» АҚ еншілес ұйымының экономикаға, қоршаған ортаға және қоғамға әсер ететін барлық маңызды аспектілері бойынша қызметі туралы АҚпарат берілген. Кейбір жағдайларда АҚпаратты қайталамау үшін «KEGOC» АҚ-ның интернет-сайтына немесе жария құжаттарға сілтемелер келтіріледі.
Тұрақты даму контексті Есептегі деректер «KEGOC» АҚ Корпоративтік басқару кодексінде айқындалған тұрақты даму контексінде берілген, ол үш компонентті қамтиды: экономикалық, экологиялық және әлеуметтік. «KEGOC» АҚ Даму стратегиясында тұрақты даму саласындағы мақсаттар, міндеттер, негізгі бастамалар және стратегиялық КНҚ анықталған, ал олардың 2024 жылдағы орындалуы туралы АҚпарат осы Есепке енгізілген.
Уақтылылық Осы Есеп жоспарлы түрде дайындалады және есептік жылдан кейінгі жылдың екінші тоқсанында жарияланады.
Расталуы Есептегі барлық АҚпарат тексерілуі мүмкін деректерге негізделген, оның ішінде ресми статистикалық есептерде, бақылаушы органдарға арналған есептерде, Компанияның және KASE сайтындағы АҚпаратта, SAP ERP цифрлық платформасында, аудиттелген қаржылық есептілікте және т.б.

Есептілік шекаралары

GRI 2-2

«KEGOC» АҚ бұл Есепті корпоративтік деңгейде дайындады — есепте ұсынылған тұрақты даму деректері «KEGOC» АҚ-ның еншілес ұйымы — «Энергоинформ» АҚ-ның деректерін қамтиды.

Осы Есепке енгізілген тұрақты даму жөніндегі АҚпарат GRI Universal Standards 2021 (In accordance) стандартына, электр энергетикасы секторы үшін арналған SASB салалық стандартына (Electric Utilities & Power Generators), сондай-ақ стейкхолдерлермен өзара іс-қимыл бойынша AA1000SES Стандартының талаптарына сәйкес дайындалған және Компанияның 2024 жылғы 1 қаңтардан 31 желтоқсанға дейінгі кезеңдегі қызметін сипаттайды.

Осы Жылдық есепте көрсетілген жоспарларға қатысты кез келген АҚпарат болжамды сипатқа ие болып табылады және «KEGOC» АҚ-ның болашақ оқиғаларға қатысты қазіргі көзқарасын білдіреді. Бұл АҚпарат «KEGOC» АҚ-ның бизнесіне, қаржылық жағдайына, операциялық нәтижелеріне, өсу стратегиясына және өтімділігіне қатысты әртүрлі тәуекелдерге, белгісіздіктер мен болжамдарға байланысты өзгеруі мүмкін.

БҰҰ Тұрақты даму мақсаттары қосқан үлес

Осы Есепте «KEGOC» АҚ БҰҰ Жаһандық шартының қағидаттарына бейілділігін растайтын АҚпарат, сондай-ақ 2030 жылға дейінгі кезеңге арналған тұрақты даму саласындағы күн тәртібі шеңберінде 2015 жылы БҰҰ-ға мүше барлық мемлекеттер қабылдаған ТДМ бойынша жұмыс туралы АҚпарат бар.

Біз кез келген бизнестің ТДМ-ға қол жеткізуге қосқан негізгі үлесі жұмысқа орналасу, салық төлеу және әлеуметтік-экономикалық даму мүмкіндіктері, сондай-ақ қоршаған ортаға ұқыпты қарау болып табылады деп санаймыз. Бұдан басқа, нақты және ұзақ мерзімді оң өзгерістерге біздің қоршаған ортаға әсерімізді басқару (кең мағынада), мақсатты әрекет ету, негізгі ойыншылармен және мүдделі тараптармен ынтымақтастық және күш-жігерімізді кеңейту арқылы ғана қол жеткізуге болады.

Жыл сайын біз өз қызметімізбен ең күшті байланысы бар нақты ТДМ бойынша жұмыс туралы хабарлайтын боламыз. Сонымен қатар, біз жағдайды өзгерту үшін ең үлкен әлеуетіміз бар салаларды талдаймыз. Біз теріс әсердің қай жерде болуы мүмкін екенін зерттейміз, сондай-ақ мүдделі тараптармен бірге оң өзгерістерді жүзеге асырудың бірегей мүмкіндіктері бар бағыттарды іздейміз. Бағалау шеңберінде біздің құндылық тізбегіміз үшін мақсаттар мен міндеттердің өзектілігі, жауапкершілікпен және тұрақты дамуға деген ұмтылыстарымызға сәйкестігі, өзгерістерді ынталандыру үшін дағдыларымызды, құзыреттеріміз бен ресурстарымызды пайдалану қабілетіміздің болуы және мүдделі тараптар үшін мәселелердің маңыздылығы сияқты факторлар талданады.

2024 жылы жұмыс жүргізілген негізгі бөлінген ТДМ

2024 жылы БҰҰ Тұрақты даму мақсаттары қосқан үлес

БҰҰ ТДМ Негізгі мақсаттар 2024 жылғы қол жеткізілген үлес

Баршаға арналған жан-жақты әрі әділетті сапалы білім беруді қамтамасыз ету және бүкіл өмір бойы білім алу мүмкіндігін ілгерілету
4.4. 2030 жылға қарай жастар мен ересектердің, соның ішінде техникалық және кәсіптік дағдыларды қамтитын, жұмыспен қамтылу, лайықты жұмыс және кәсіпкерлік үшін қажетті дағдыларға ие болуын едәуір арттыру.
  • Бір қызметкерге есептегенде оқыту сағаттарының орташа саны — 34 сағат.
  • Бір қызметкерге есептегенде оқыту мен дамытуға жұмсалған орташа сома — 126,80 мың теңге.
  • «KEGOC» АҚ жас қызметкерлер форумын ұйымдастырды және өткізді. Форум бағдарламасы Компания басшылығымен кездесулерді, стратегиялық сессияларды, «Өзгерістерді басқару» тақырыбындағы оқытуды, сондай-ақ ашық ауадағы спорттық белсенділіктерді қамтыды. Форумға 53 адам қатысты.
  • 435 студент «KEGOC» АҚ-да өндірістік тәжірибеден өтті.

Баршаға қолжетімді, арзан, сенімді, тұрақты және заманауи энергия көздеріне жалпыға ортақ қолжетімділікті қамтамасыз ету
7.1 2030 жылға қарай баршаға қолжетімді, сенімді және заманауи энергиямен жабдықтауға жалпыға бірдей қол жеткізуді қамтамасыз ету.

7.2 2030 жылға қарай жаһандық энергетикалық теңгерімде жаңартылатын энергия көздерінің үлесін едәуір арттыру.
  • 2024 жылы ҰЭТ бойынша электр энергиясын беру қызметтерінің нақты көлемі — 19,0 млрд кВт•сағ.
  • «Қазақстан БЭЖ-інің Оңтүстік аймағының электр желісін күшейту» жобасы шеңберінде құрылыс кезеңіне әсер ету бойынша экологиялық рұқсаттар келісілді және алынды.
  • Қазақстан БЭЖ жұмыс режимдерін оңтайландыру шаралары нәтижесінде 2024 жылы 5,042 млн кВт•сағ электр энергиясының шығыны азайтылды.

Баршаға арналған жан-жақты қамтитын және тұрақты экономикалық өсуді, толық әрі нәтижелі жұмыспен қамтуды және лайықты еңбекті ілгерілету
8.5 Әйелдер мен ерлер, соның ішінде жастар мен мүгедектер үшін толық және өнімді жұмыспен қамтуды және лайықты еңбекті қамтамасыз ету, сондай-ақ тең еңбек үшін тең АҚы төлеу.

8.6 Жұмыс істемейтін, білім алмайтын және кәсіби дағдыларды меңгермейтін жастар үлесін едәуір қысқарту.
  • 2024 жылы «KEGOC» АҚ-да 4 400-ден астам адам жұмыс істеді.
  • Есепті кезеңде 143 сыртқы үміткер қабылданды, 33 бос жұмыс орны ішкі үміткерлермен жабылды. Ішкі үміткерлермен толтырылған бос жұмыс орындарының үлесі — 17,3%.
  • Жастар форумы өткізілді, сондай-ақ филиал өкілдері «Жеті Қадам» жас көшбасшыларды дамыту модульдік бағдарламасына қатысты.

Тұрақты инфрақұрылымды құру, жан-жақты әрі тұрақты индустрияландыру мен инновацияларды дамыту
9.1 Экономикалық даму мен адамдардың әл-ауқатын қолдау мақсатында барша үшін қолжетімді және тең құқықты қол жеткізуді қамтамасыз етуге ерекше назар аудара отырып, өңірлік және трансшекаралық инфрақұрылымды қоса алғанда, сапалы, сенімді, тұрақты және орнықты инфрақұрылымды дамыту.
  • 2024 жылы инновациялар мен ҒЗТКЖ-ға жұмсалған жалпы шығындар — 56,75 млн теңге.
  • «Энергия сақтау жүйелерін басқару үшін ЖҚАР алгоритмдер әзірлеу» жобасы бойынша жұмыстар аяқталды. Жобаның мақсаты — ЖЭК интеграциясы кезінде Қазақстан ҰЭТ сенімділігін арттыру болып табылады.

Қалалар мен елді мекендердің ашықтығын, қауіпсіздігін, төзімділігін және экологиялық тұрақтылығын қамтамасыз ету
11.2 Қауіпсіз, арзан, қолжетімді және экологиялық тұрақты көлік жүйелерімен қамтамасыз ету, жол қозғалысы қауіпсіздігін арттыру, әсіресе әлеуметтік осал топтарға: әйелдерге, балаларға, мүгедектерге және қарттарға назар аудара отырып.
  • Батыс Қазақстанның энергия жүйесін Қазақстан БЭЖ-мен біріктіру жобасы аясында ЕҚДБ қарыз қаражаты есебінен қаржыландырылатын электр желісі нысандарын салу шеңберінде «Ашық есік күндері» іс-шаралары өткізілді. Іс-шара барысында жергілікті тұрғындармен және өңірлік ҮЕҰ өкілдерімен кездесулер ұйымдастырылды.

Тұтыну мен өндірістің ұтымды үлгілеріне көшуін қамтамасыз ету
12.4 Химиялық заттар мен қалдықтарды олардың бүкіл өмірлік циклі бойы экологиялық тұрғыда ұтымды пайдалану және оларды ауаға, суға және топыраққа тастау көлемін қысқарту арқылы адам денсаулығы мен қоршаған ортаға теріс әсерін барынша азайту.

12.5 2030 жылға қарай қалдықтардың пайда болуын болдырмау, қысқарту, қайта өңдеу және қайта пайдалану шараларын қабылдау арқылы олардың көлемін едәуір азайту.
  • 2024 жылы АО «KEGOC» ҚС жабдықтарындағы ПХД-ны анықтау бойынша жұмыстар Қазақстан Республикасының «Тұрақты органикалық ластағыштар жөніндегі Стокгольм конвенциясын ратификациялау туралы» Заңына, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау министрінің бұйрығымен бекітілген, тұрақты органикалық ластағыштар мен оларды қамтитын қалдықтармен жұмыс істеу қағидаларына сәйкес жалғастырылды. ЖЭТ филиалдары ПХД-ны қамтитын жабдықтарды есепке алу тізілімдерін өзектендіріп, белгіленген мерзімдерде аумақтық экология органдарына тапсырды. 2024 жылы «Ақмола ЖЭТ» және «Солтүстік ЖЭТ» филиалдарында трансформатор майындағы ПХД құрамына зертханалық талдаулар жүргізілді. Сынақ нәтижелері бойынша ПХД анықталған жоқ.
  • Қауіпті қалдықтарды үшінші тарап ұйымдарына беру, олардың қауіпті қалдықтарды қайта өңдеуге, залалсыздандыруға, кәдеге жаратуға және/немесе жоюға рұқсат беретін лицензиясының негізінде жүзеге асырылады. 2024 жылы Компаниямен жасалған шарттар аясында осындай мамандандырылған ұйымдарға берілген қалдықтар көлемі 3 523,22 тоннаны құрады.

Климаттың өзгеруімен және оның салдарымен күресуге бағытталған шұғыл шараларды қабылдау
13.1 Климаттық апаттар мен табиғи зілзалаларға қарсы тұру және бейімделу әлеуетін арттыру.

13.2 Климаттың өзгеруіне ден қою шараларын ұлттық саясатқа, стратегияға және жоспарлауға енгізу.

13.3 Климаттың өзгеруіне бейімделу және оның салдарын азайту, сондай-ақ ерте ескерту жүйелері бойынша халық пен мекемелердің хабардарлығын және әлеуетін арттыру.
  • KEGOC су тасқынынан зардап шеккен қызметкерлерге 54,7 млн теңге көлемінде көмек көрсетті.
  • 2025–2060 жылдарға арналған Климаттық бағдарлама бекітілді.
  • Net-zero — UNEZA халықаралық бастамасына қосылды.
  • Директорлар кеңесі мүшелері климатқа бейімделу бойынша тренингтерге қатысты.

БҰҰ Жаһандық шарт қағидаттары

Жаһандық шарт қағидаттары Есеп бөлімі
Адам қағидаттары саласындағы қағидаттар
1-қағидат: Бизнестің халықаралық деңгейде жарияланған адам қағидаттарын қолдауы және құрметтеуі керек. Корпоративтік этика
2-қағидат: Бизнестің адам қағидаттарының бұзылуына қатысы болмауы керек.
Еңбек қатынастары саласындағы қағидаттар
3-қағидат: Бизнестің бірігу бостандығы мен ұжымдық келісім-шарт жасасу құқығын нақты мойындауы керек. Кадр саясаты
4-қағидат: Бизнестің мәжбүрлі және міндетті еңбек түрлерін жою үшін күресуі керек.
5-қағидат: Бизнестің балалар еңбегін толық жоюға ықпал етуі керек.
6-қағидат: Бизнестің жұмыспен қамтуда кемсітушілікті жоюға бағытталған әрекеттер жасауы керек.
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы қағидаттар
7-қағидат: Бизнестің экологиялық сақтық қағидатына негізделген тәсілді қолдауы керек. Қоршаған ортаны қорғау
8-қағидат: Бизнестің қоршаған ортаға деген жауапкершілікті арттыру бойынша бастамалар қабылдауы керек.
9-қағидат: Бизнестің экологиялық қауіпсіз технологияларды дамыту мен таратуды қолдауы керек.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл саласындағы қағидат
10-қағидат: Бизнестің барлық сыбайлас жемқорлық түрлеріне, соның ішінде бопсалау мен парақорлыққа қарсы тұруы керек. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл

Маңыздылықты талдау

GRI 3-1

Компания жыл сайынғы есебінде мүдделі тараптар үшін өзекті және мәнді АҚпаратты көрсетуге ұмтылады. «KEGOC» АҚ жыл сайын ішкі және сыртқы стейк­холдерлерге сауалнама жүргізу негізінде мәнділікке талдау жүргізеді. 2024 жылы мәнді тақырыптарды айқындау кезінде Компания қызметін басқару ерекшеліктерін, экономикалық тиімділік мәселелерін, адам құқықтарын сақтау, қоғам мен экологияға әсер ету аспектілерін ескере отырып, барынша толық тізбе қарастырылды.

GRI стандарттарының мәнділік қағидатына сәйкес, тұрақты даму бойынша ең өзекті тақырыптарды анықтау үшін 2024 жылдың тамыз айында Компанияға ең елеулі әсер ететін ішкі және сыртқы стейкхолдерлер арасында бес балдық шкала бойынша бағалау-сауалнама жүргізілді. Бағалау онлайн анкеталау түрінде өтті.

2024 жылы жүргізілген мәнділік талдауы «Қос мәнділік» (Double materiality) тәсіліне негіздел­ген. Осы Есепті дайындау аясында стейкхолдерлерге сауалнама жүргізіліп, нәтижесінде 243 толтырылған анкета алынды: 120 — сыртқы (тұтынушылар), 123 — ішкі (акционерлер, Компания қызметкерлері) стейкхолдерлерден.

Сауалнама нәтижелері Тұрақты даму және Интеграцияланған менеджмент жүйесі жөніндегі үйлестіру кеңесінде қаралып, бекітілді (2024 жылғы 21 қазандағы №2 хаттама). Бұдан бөлек, мүдделі тараптардың басымдықтарын және тұрақты даму саласындағы негізгі үрдістерді бейнелейтін ішкі құжаттарға талдау жүргізілді.

Жиналған деректер мен жүргізілген талдау негізінде Компания мен оның стейкхолдерлері үшін ең маңызды 7 басым тақырыпты қамтитын Маңыздылық матрицасы қалыптастырылды.

Маңыздылық матрицасы

GRI 3-2

Маңызды тақырыптар мен ең елеулі әсерлер

GRI 3-2, 3-3

Маңызды тақырыптар Әсері Негізгі мүдделі тараптар
201 Экономикалық тиімділік Оң әсері — инфрақұрылымды жаңғыртуға, инновацияларды дамытуға және энергия тиімділігін арттыруға мүмкіндік беретін қаржылық көрсеткіштердің тұрақты өсуі. Сондай-ақ бұл жұмыс орындарын құруға және салық төлемдерінің ұлғаюына ықпал етеді. Теріс әсері — қаржылық тұрақсыздық, қарыздың өсуі немесе инвестициялық тартымдылықтың төмендеуі, бұл сектордың дамуына және мүдделі тараптардың сеніміне кері әсер етуі мүмкін. Акционерлер мен инвесторлар, мемлекеттік органдар, жеткізушілер мен мердігерлер, қызметкерлер, жергілікті қауымдастықтар
302 Энергия Оң әсері — жаңартылатын энергия көздерін енгізу нәтижесінде парниктік газдар шығарындыларының азаюы. Теріс әсері — ЖЭК жеткіліксіз өсуі жағдайында қазба отындарынан бас тартудың кешігу қаупі. Жергілікті қауымдастықтар, қызмет тұтынушылары, жеткізушілер
303 Су және төгінділер АО «KEGOC» активтерінің қоршаған ортаға әсерін азайтуға бағытталған саясат жергілікті халық тарапынан оң көзқарас қалыптастыруға ықпал етеді. Алайда, экологиялық әсерді азайту бойынша нақты міндеттемелердің болмауы мүдделі тараптардың наразылығын туғызып, инвестициялық жобаларды іске асыруды қиындатуы мүмкін. Жергілікті қауымдастықтар, кредиторлар, жеткізушілер, іскер серіктестер
305 Шығарындылар
306 Қалдықтар
403 Еңбек қауіпсіздігі Еңбек қауіпсіздігін бақылау және қолдау қызметкерлердің психологиялық және физикалық жағдайына оң әсер етеді. Бұл аспектілерді елемеу жарақаттанудың өсуіне және наразылыққа әкеледі. Қызметкерлер, жеткізушілер, іскер серіктестер
405 Әртүрлілік және тең мүмкіндіктер Оң әсері — инклюзивті және тең құқықты еңбек ортасын қалыптастыру, бұл өнімділіктің өсуіне және корпоративтік ахуалдың жақсаруына ықпал етеді. Теріс әсері — осал топтардың жеткіліксіз өкілдігі әлеуметтік шиеленіске және құқықтық салдарға әкелуі мүмкін. Қызметкерлер, жергілікті қауымдастықтар, инвесторлар, кредиторлар

2024 жылғы сауалнама нәтижелерінің талдауы 2023 жылы жүргізілген талдау нәтижелерімен салыстырылды. 2023 жылғы талдау нәтижелері бойынша мәнді деп танылған тақырыптарға қосымша, «Су және төгінділер» тақырыбы стейкхолдерлердің таңдауы бойынша мәнді тақырып ретінде анықталды.Соған қарамастан, осы Есепте GRI стандарттарының тақырыптарының басым бөлігі ашып көрсетілген, бұл KASE және AIX биржаларының бағалы қағаздарды айналымға жіберу бастамашылары үшін АҚпаратты ашу қағидаларының, TCFD ұсынымдарының және SASB стандарты талаптарының сақталуын қамтамасыз ету мақсатында жасалды.